Bies
LEKSYKON FANTASTYKI | |
fiction |
BIES– w mitologii słowiańskiej zły duch o charakterze demonicznym, personfikujący wrogie człowiekowi siły.
Nazwa
Nazwa biesa bierze swój początek od prasłowiańskiego bĕsb. Słowem pokrewnym jest tutaj litewskie baisùs, czyli straszny. Przetrwało w takich określaniach jak zbiesić się, co na wschodzie słowiańszczyzny oznacza wściekłość, szaleństwo. W Polsce termin zaginął by pojawić się ponownie jako pożyczka wschodniosłowiańska.
Charakterystyka i miejsce
Bies związany był ze sferą przyrody miał sprowadzać na ludzi szaleństwo w rozumieniu szału, ponieważ bies atakował przede wszystkim ciało, w jego aspekcie fizycznym, powodując konwulsje.
Bies a chrześcijaństwo
Chrześcijaństwo utożsamiło biesa z diabłem. Biesy wraz z czartami dały początek Czarnobogowi.
Literatura
- Szyjewski A., Religia Słowian, Kraków 2003.
- Strzelczyk J., Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Poznań 1998.
- Urbańczyk S., Dawni Słowianie Wiara i kult, Wrocław 1991.
- Moszyński K., Kultura ludowa Słowian, Kraków 1939.
- Podgórski A.; Podgórska B., Encyklopedia demonów. Diabły, diabełki, jędze, skrzaty, boginki… i wiele innych, Wrocław 2000.
- Pełka L. J., Polska demonologia ludowa, Warszawa 1987.
- Kempiński A. M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
(aut. Izabela Ozga)