Pierścień Nivena
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
.jpg)
Pierścień Nivena fikcyjna megastruktura będąca miejscem akcji książki fantastyczno-naukowej Pierścień (ang. Ringworld) Larry'ego Nivena. Ma kształt pierścienia szerokości około 1,6 miliona kilometrów i średnicy około trzystu milionów kilometrów (odpowiada rozmiarem orbicie Ziemi). Obraca się ze stałą prędkością, dla wywołania sztucznego przyciągania dzięki sile odśrodkowej. Jego wewnętrzna powierzchnia jest przystosowana do życia i odpowiada około trzem milionom powierzchni Ziemi. Na krawędziach atmosfera jest utrzymywana przez ściany o wysokości półtora tysiąca kilometrów. Pierścień można traktować jako obracający się wycinek sfery Dysona. Sam Niven określił go jako "pośredni krok między planetą a sferą Dysona". W książce sugerowane jest, że do jego budowy wykorzystano materiał ze wszystkich planet znajdujących się w układzie (faktycznie wymagałoby to mniej więcej 20 mas Jowisza, a więc więcej niż znajduje się w Układzie Słonecznym).
Podobne konstrukcje występują również w innych dziełach SF, między innymi w książkach z serii Kultura Iana Banksa i w grze komputerowej Halo.
Sposób wytworzenia takiego pierścienia nie jest w książce opisany. W szczególności energia potrzebna do umieszczenia takiej masy na właściwej orbicie i wprawienia jej w ruch obrotowy (dla wytworzenia przyciągania równego ziemskiemu pierścień obraca się z prędkością ok. 1200 km/s) odpowiada energii emitowanej przez Słońce przez kilkaset lat. Aby nie rozerwać się pod wpływem siły odśrodkowej, pierścień musi mieć wytrzymałość na rozciąganie większą o wiele rzędów wielkości niż jakikolwiek materiał znany ludzkości. Pierścień wymaga dodatkowo aktywnej stabilizacji, ponieważ jego środek masy nie porusza się (a więc nie znajduje się na żadnej orbicie).
Powierzchnia pierścienia jest bezustannie oświetlana przez centralną gwiazdę, dlatego, by zapewnić zmienne oświetlenie, na znacznie bliższej orbicie umieszczone są spięte fragmenty mniejszego pierścienia (jak w powieści Nivena), albo mniejszy pierścień z otworami (jak na obrazku obok) zapewniające strefy cienia.
