Rhiannon
LEKSYKON FANTASTYKI | |
fiction |
RHIANNON – w mitologii celtyckiej postać pojawiająca się w cyklu Mabinogion, łączona z Eponą, żeńskim bóstwem kontynentalnych Celtów.
Imię
Imię Rhiannon bierze się od jej określenia Rigantona i oznacza Wielką Królową.
Rodowód
Była córką Hefaidda, pana z tamtego świata, miała więc Rhiannon zaświatowy rodowód. Za męża wybrała sobie Rhiannon śmiertelnika, Pwylla, a po jego śmierci poślubiła Manawyddana. Z Pwyllem doczekała się syna Pryderiego.
Charakterystyka
Ze względu na pochodzenie z tamtego świata, Rhiannon była nieśmiertelna. O jej związkach z tamtym światem świadczyły także trzy ptaki, których śpiew sprawił, że podróżujący z głową Brana bohaterowie całkowicie zapomnieli o upływie czasu. Ponadto, podobnie jak Epona, Rhiannon łączona była z końmi.
Rhiannon a Pwyll
Miała ukazać się Pwyllowi, który siedział na rytualnym kopcu, będącym jednocześnie sídhe, wejściem do tamtego świata. Zobaczył ją na białej klaczy, lecz Rhiannon umknęła i dopiero kiedy Pwyll ją doścignął obiecała wyjść za niego.
Jednak podczas ślubu na dworze w Dyfed zjawił się żebrak. Był to Gwawl – poprzedni pretendent do ręki Rhiannon. Rzucił on wyzwanie nieświadomemu niczego królowi, który niefortunnie obiecał dać mu wszystko, czego tylko tamten zapragnie. Ów zażądał ręki królowej a Pwyll zmuszony był opuścić dwór. Powrócił jednak za rok, również w przebraniu żebraka i zażądał od króla wypełnienia przyniesionego worka jedzeniem. Ponieważ był to worek bez dna okazało się, że wypełnić go można tylko wtedy, jeżeli osoba szlachetnego rodu udepcze jego zawartość nogami. Zwabiony w ten sposób w pułapkę Gwawl został uwięziony w worku a ludzie Pwylla mieli go bić. Tak też się stało dopóty, dopóki Gwawl nie błagał o litość i nie wyrzekł się Rhiannon.
W końcu Rhiannon doczekała się dziecka z Pwyllem. Niestety zostało ono porwane tuż po urodzeniu, a zdjęte strachem przed konsekwencjami, akuszerki wymazały twarz królowej winem. Oskarżona o morderstwo uniknęła śmierci tylko dzięki rozkazowi Pwylla. Skazana była odtąd jednak na noszenie na plecach przybyłych do zamku gości a każdemu z nich musiała opowiadać historię swojej hańby. Zagubione odnalazło się jednak.
Rhiannon a Manawyddan
Po śmierci Pwylla Rhiannon wyszła za mąż za Manawyddana. Pewnego razu została, wraz z synem, Pryderim, uwięziona w zaświatach. Ów miał dotknąć czarodziejskiej, złotej misy a matka wyruszyła mu na bezskuteczną pomoc, która skończyła się uwięzieniem ich obojga. Uratował ich Manawyddan.
Literatura
- Kałużna-Ross J., Mitologie świata. Celtowie, Kraków 2007.
- Botheroyd S., i Botheroyd P.F., Słownik mitologii celtyckiej, 1998.
- Kempiński A.M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
- Matthews J., i Matthews C., Mitologia Wysp Brytyjskich, 1997.
- Monaghan P., The Encyclopedia Of Celtic Mythology And Folklore, New York 2004.
- Sacha-Piekło M., Zaświaty i krainy mityczne. Leksykon, Kraków 1999.
- Gąssowski J., Mitologia Celtów, Warszawa 1987, vol. 8.
(aut. Izabela Ozga)