Michaił Uspienskij

Michaił Uspienskij
Data i miejsce urodzenia	29 listopada,1950 Barnauł
Data i miejsce śmierci	13 grudnia 2014 Krasnojarsk
Narodowość	Rosja
Ważne dzieła	Smocze mleko, Czugunnyj wsadnik, Tam, gdie nas niet, Posmotri w głaza czudowiszcz, Rajskaja maszina
Nagrody
Interpresscon, Brązowy Ślimak , Strannik , Miecze , ABS-priemija , Zwiezdnyj Most , Nagroda Kira Bułyczowa , Srebrna strzała , Zilantcon

Michaił Uspienskij.

Rosyjski pisarz sf.

Urodził się 29 listopada 1950 r. w Barnaule (Kraj Ałtajski).

Ukończył wydział dziennikarstwa na uniwersytecie w Irkucku. Od 1977 r. mieszka w Krasnojarsku.

Publikował od 1967 r. (wiersze), pierwsze opowiadania ukazały się w 1978 r. Pierwszy zbiór opowiadań ("Дурной глаз") wydany został dziesięć lat później.

Był członkiem jury nagrody Strannik.

Autor znakomitego „Smoczego mleka”, luźnej kontynuacji „Przyjaciela z Piekła” braci Strugackich czy współautorze – razem z Andriejem Łazarczukiem – słusznie zaliczonej już do klasyki rosyjskojęzycznej fantastyki powieści Посмотри в глаза чудовищ („Spójrz w oczy potworów”).

Bohater innej powieści Uspienskiego, zatytułowanej Райская машина („Rajska maszyna”), powraca z kilkuletniego, dobrowolnego wygnania w syberyjską tajgę. Tych kilka lat w całkowitej niemal izolacji od reszty świata w pełni wystarczyło, by po powrocie nie mógł poznać swej ojczyzny. Nie tylko jej zresztą – gdyż cały świat jest pod wrażeniem lądowania przybyszów z dalekiej planety, planety, z której pochodzić mieli nasi odlegli przodkowie.

Przybysze mają dla nas wspaniałą propozycję: dzięki ich super technologii mieszkańcy Ziemi mają szansę powrócić na łono utraconego raju, i to raju rozumianego jak najbardziej dosłownie. Wizja rychłej zmiany warunków bytowania powoduje, że niemal całkowitemu rozkładowi ulega dotychczasowy system społeczno-polityczny świata; po cóż on bowiem, skoro gdzieś Tam czeka na nas wymarzone, nowe, wspaniałe życie?

Przepustowość cudownych środków transportu jest dość ograniczona, nie wszyscy zatem chętni mają szansę spełnić swe marzenia o raju od razu; większości przyjdzie trochę na to poczekać. Komu dać zaś pierwszeństwo? Przybysze są konsekwentni – w pierwszej kolejności na tamten świat trafiają starzy, chorzy i biedota z krajów trzeciego świata.

Tak, właśnie „na tamten świat”. Wygląda bowiem na to, że ktoś całych tych przybyszów i zlokalizowaną na dalekiej planecie cudowną, rajską planetę wymyślił… A w jakimże to celu? A bo na co komu starcy, chorzy i pasożytująca na zdrowym ciele cywilizacji biedota…?

Pomimo dość niewesołego wydźwięku „Rajskiej...” sporo w niej znaku firmowego Uspienskiego – niewymuszonego humoru.

Zmarł 13 grudnia 2014 r. w Krasnojarsku.

Bibliografia

Arystokraci

• Ekwadorskije banany, 1985 (opowiadanie)
• Graf wo grafjach, 1985 (opowiadanie)
• K rodu otcow swoich, 1985 (opowiadanie)

Tam, gdzie nas nie ma (Przygody Żicharia)

• Tam, gdie nas niet, 1995 (powieść)
• Wriemia Ono, 1997 (powieść)
• Kogo za smiertju posyłat', 1998 (powieść)
• Biełyj chrien w konoplianom polie, 2002 (powieść)
• Bogatyristika Kosti Żichariewa, 2013 (powieść)
• Alchimistika Kosti Żichariewa, 2014 (powieść)

Nasze wojaże

• Po sliedam Briemienskich muzykantow, 1997 (utwór dokumentalny)
• "On idiet iz Brunzowika...", 1997 (utwór dokumentalny)
• Poł-Giermanii projechał, daże w Turcii bywał, 1997 (utwór dokumentalny)

Posmotri w głaza czudowiszcz

• Posmotri w głaza czudowiszcz (współautor: Andriej Łazarczuk), 1997
• Gipierboriejskaja czuma (współautor: Andriej Łazarczuk), 1999
• Marsz Ekklieziastow (współautorzy: Irina Andronati, Andriej Łazarczuk), 2006

Cały ten dżakcz

publikacja sieciowa, współautor: Andriej Łazarczuk

• Sol Saraksza, 2013 (powieść)
• Liubow' i swoboda, 2013 (powieść)

Udział w projektach międzyautorskich

• S.T.A.L.K.E.R.
  • Ostalnoje - sud'ba, 2011 (powieść)
• Światy braci Strugackich. Czas uczniów
  • Zmieinoje mołoko, 1996 (mikropowieść), Smocze mleko Science Fiction 03 (03) 2001, Światy braci Strugackich. Czas uczniów
• Przenicowany świat
  • Sol Saraksza (powieść, nie ukończona)

Powieści

• Czugunnyj wsadnik, 1990
• Dorogoj towariszcz korol, 1994
• Niewinnaja diewuszka s mieszkom zołota, 2005
• Tri chołma, ochraniajuszczije kraj swieta, 2007
• Rajskaja maszina, 2009

Mikropowieści

• Siem' razgoworow w Atłantidie, 1986
• W nocz' s piatogo na diesiatoje, 1987
• Ustaw sokolinoj ochoty, 1988

Opowiadania

• Legienda Kryma, 1981
• Plius na minus, 1981
• Sołowji pojut, zaliwajutsia, 1981
• Boliezn', 1982
• W dom priszeł pisatiel, 1982
• Razmnożenije dokumientow, 1982
• Dieduszko, 1983
• Moroz Iwanowicz, 1983
• Pro Sziszmariewa da Gapiejewa, 1983
• Dwa starych dieduszki Łukicz i Timofieicz, inny tytuł: dwa starych dieduszki, 1984
• Dorogije moi sztaniszki, 1984
• Riewiers, 1984
• Biednyje liudi, inny tytuł: Biednyje liudi. Rasskaz babuszki XXI wieka, 1985
• S nowoj storony, 1985
• Mielkich dieł mastier, inny tytuł: Wsiakich dieł mastier, 1986
• Krasynje pomidory, 1986
• Chołodiec, 1987
• Ona priszła iz liegiendy, 1988
• Portriet, inne tytuły: Portriet Doriana Grieja-2; Portriet II; Portriet Doriana Grieja II, 1988
• Probużdienije, 1988
• Nieczestnaja diewuszka, 1988
• Zołoto, 1988
• Durnoj głaz, 1988
• Priewraszczenije II, 1988
• Sol II, 1988
• Nierasskazannyj son, 1988
• Ruka w ministerstwie, 1988
• Żełanije sławy, 1988
• Iskuszenije, 1988
• Liubownyj napitok, 1988
• Dieficit wtorogo sorta, 1988
• Kak u nas w nomienkłaturie (Byliczki konca XX wieka), 1989
• Ministierstwo liegkogo powiedienija, 1989
• Wried, 1990
• Wsie i wsiaczeskije maski, 1990
• K dieduszkie, 1990
• Pliemiasz, 1990
• Skazka o pieriedowom opytie, 1990
• Szagi Komandora, 1990
• Zakusywat' nado!, 1991
• Razdieł, 1991
• Niet iskliuczenij iz prawiła burawczika, 1992
• Protokoł odnogo zasiedanija, 1992
• Żełtaja podwodnaja łodka "Komsomoliec Mordowii" (współautor: Andriej Łazarczuk), 1997, Żółta łódź podwodna Science Fiction 06 (16) 2002
• Godzilla wyszeł nie iz moria... Pierwoaprielskij prikoł (współautor: Andriej Łazarczuk), 1998
• Riecz na torżestwiennom sobranii po powodu triechsotlietija Sankt-Pietierburga (współautor: Andriej Łazarczuk), 1999
• Adażio łakrimoza dlia starika Pietuchowa, 2003
• Kury dlia wos'mogo (współautor: Siergiej Szwiecow), 2012
• Nowogodnij manjak (Iz wospominanij uczastkogo inspiektora Stiepana Koroliewa)
• Odnogłaznyj Orfiej, 2013 Jednooki Orfeusz Opowieści ze świata wiedźmina
• Razłuczitiel', 2013

Mikroopowiadania

• Arija Kawaradossi, 1992

Zbiory opowiadań

• Durnoj głaz, 1988
• Iz zapisok Siemiena Koriabiedy, 1990
• Tam, gdie nas niet, 1995
• Wriemia Ono, 1997
• Kogo za zmiertju posyłat', 1998
• Ustaw sokolinoj ochoty, 1998
• Prikliuczenija Żicharia, 2001
• Siem' razgoworow w Atłantidie, inny tytuł: Dorogoj towariszcz korol, 2001
• Wriemia Ono, 2003
• Kogo za smiertju posyłat', 2003
• Czugunnyj wsadnik, 2010

Nagrody

• Interpresscon 1992, powieść (Czugunnyj wsadnik)
• Brązowy Ślimak 1992, powieść (Czugunnyj wsadnik)
• Strannik 1995, powieść (Tam, gdie nas niet)
• Strannik 1995, mikropowieść (Dorogoj towariszcz korol)
• Miecze 1995, Miecz w kamieniu (Tam, gdie nas niet)
• Interpresscon 1997, mikropowieść (Zmieinoje mołoko)
• Interpresscon 1998, powieść (Posmotri w głaza czudowiszcz)
• Brązowy Ślimak 1997, opowiadanie (Żełtaja podwodnaja łodka "Komsomoliec Mordowii")
• Zwiezdnyj Most 1999, 3 miejsce w kategorii najlepszy cykl, serial i kontynuacja powieści (Kogo za smiertju posyłat')
• Interpresscon 1999, opowiadanie (Żełtaja podwodnaja łodka "Komsomoliec Mordowii")
• Miecze 1999, Miecz w lustrze (Posmotri w głaza czudowiszcz)
• ABS-priemija 2003 (Biełyj chrien w konoplianom polie)
• Strannik 2005 (Tam, gdie nas niet)
• Strannik 2006, humorystyczna fantasy (Biełyj chrien w konoplianom polie)
• Miecze 2008, Miecz w kamieniu (Niewinnaja diewuszka s mieszkom zołota)
• Nagroda Kira Bułyczowa 2010 (Rajskaja maszina)
• Zwiezdnyj Most 2010, Kamien filozoficzny
• Srebrna strzała 2010 (Rajskaja maszina)
• Zwiezdnyj Most 2010, 3 miejsce w kategorii najlepsza powieść (Rajskaja maszina)
• Zilantcon 2010, Wielki Zilant (Tri chołma, ochraniajuszczije kraj swieta)
• ABS-priemija 2010 (Rajskaja maszina)
• Interpresscon 2010, powieść (Rajskaja maszina)
• ABS-priemija 2014 (Bogatyristika Kosti Żichariewa)
• Bastcon 2015, nagroda im. W. Odojewskiego, pośmiertnie

Linki zewnętrzne

• Rosyjska biografia i bibliografia Uspienskiego