Geb
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
GEB — W mitologii egipskiej bóg ziemi.
Nazwa
Imię boga Geba oznacza Ziemię.
Rodowód
W najstarszej wersji mitu Geb, wraz z boginią Nut, wydali na świat boga słońce Re. W teologii heliopolitańskiej Geb był synem boga Szu oraz bogini Tefnut. Jego siostrą i jednocześnie żoną była bogini Nut. Z ich związku pochodzili bóg Ozyrys, Seth, Neftyda oraz Izyda. Według niektórych wersji mitu za ich syna uchodził także Horus.
Wygląd
Geba przedstawiano w postaci ludzkiej z koroną Dolnego Egiptu na głowie. Jego symbolem był także hieroglif, przedstawiający gęś nilową. Ów w wizerunkach umieszczano nad głową boga. W połączeniu z boginią Nut, Geb leży bokiem podczas kiedy bogini, wygięta w łuk, unosi się nad nim. Pomiędzy bogami znajduje się bóg Szu.
Charakterystyka
Pierwotnie bóg Geb oraz bogini Nut stanowili jedność, uosobienie chaosu. Jednak kiedy świat został ukształtowany zostali rozdzieleni a pomiędzy nimi znalazł się bóg Szu.
Geb jako bóstwo ziemi łączony był ze zmarłymi, z miejscem ich spoczynku. Imię tego bóstwa nosiła jedna z bram znajdujących się w zaświatach przez które podążał zamarły po swojej śmierci.
Geba łączono z władzą królewską. Faraonowie mieli być jego dziedzicami. Z tego powodu tron królewski uważany był za tron Geba. Zgodnie z tradycją przekazaną przez Teksty Piramid sam Geb miał rządzić Egiptem, objąwszy władzę po bogu Szu. Z kolei jego następcą został Ozyrys. W mitach ozyriackich Geb zasiadał w trybunale, rozstrzygającym spór pomiędzy Horusem a Sethem o dziedzictwo po bogu Ozyrysie.
Literatura
- Rachet G., Słownik cywilizacji egipskiej, Katowice 1994.
- Bator W., Religia starożytnego Egiptu, Kraków 2012.
- Černý J., Religia starożytnych Egipcjan, Warszawa 1974.
- Niwiński A., Bóstwa, kulty i rytuały starożytnego Egiptu, Warszawa 1993.
- Niwiński A., Mity i symbole religijne starożytnego Egiptu, Warszawa 1984.
- Hart G., Mity egipskie, Warszawa 1999.
- Lipińska J.; Marciniak M., Mitologia starożytnego Egiptu, Warszawa 1980.
(aut. Izabela Ozga)
