Stalker

Stalker (1979) Andriej Tarkowski
Scenariusz:	Andriej Tarkowski
	Arkadij Strugacki
	Borys Strugacki
Muzyka:	Eduard Artemiew
Zdjęcia:	Gieorgij Rerberg
Występują:	Aleksandr Kajdanowski
	Nikołaj Grińko
	Anatolij Sołonicyn
	Alisa Friejndlich
	Natasza Abramowa
	Faime Jurno
Produkcja:	ZSRR
Typ	film
Gatunek	science fiction, dramat
Czas	163 min.

Stalker radziecki dramat science-fiction w reżyserii Andrieja Tarkowskiego z 1979 roku. Powstał na motywach powieści Piknik na skraju drogi autorstwa braci Strugackich.

Fabuła

Olśniewająca plastycznie, prowokująca intelektualnie i wyjątkowo zdyscyplinowana w sposobie opowiadania kolejna filmowa przypowieść Andrieja Tarkowskiego. Tym razem zarys fabuły wziął twórca „Andrieja Rublowa” z jednego z najlepszych utworów autorstwa klasyków rodzimej fantastyki literackiej Andrieja i Borysa Strugackich – „Piknik na skraju drogi”. Była to opowieść o zagadkowej wizycie na Ziemi – a raczej jej skutkach – przybyszy z odległego zakątka Kosmosu. U Tarkowskiego przewodnik czyli Stalker (Aleksandr Kajdanowski) prowadzi Pisarza (Anatolij Sołonicyn) i Profesora (Nikołaj Grińko) przez apokaliptyczny krajobraz obszaru zwanego Strefą do zagadkowej Komnaty, gdzie można ponoć spełnić najbardziej skryte ludzkie marzenia. „Ludziom nie zostało już nic. Po co niszczyć wiarę?”. To zdanie padające z ekranu jest trafnym podsumowaniem filmu. Jak słusznie zauważył francuski krytyk Michel Ciment: „Tarkowski mówi nam o swoim kraju i swojej epoce”. Ale „Stalker” to przecież nie tylko aluzyjna krytyka totalitarnego systemu i symboliczny obraz duchowych spustoszeń, jakie się dzięki niemu dokonały. Tarkowski po raz kolejny usiłował uchwycić na ekranie to, co się z reguły filmowcom wymyka. Obecność tajemniczej boskiej siły. Tym filmem dołączył jeszcze raz do nielicznego grona tych ludzi kina – jak jego mistrzowie Robert Bresson i Ingmar Bergman – którym taki więcej niż zuchwały zamiar się powiódł.

Nagrody i nominacje

• Cannes 1980
  • Nagroda Jury Ekumenicznego Wyróżnienie specjalne Andriej Tarkowski

Ciekawostki

• Funkcjonariusze służb porządkowych noszą w filmie hełmy z literami AT. Są to inicjały reżysera, Andrieja Tarkowskiego.
• Jedną z inspiracji do stworzenia filmu był zapewne wypadek, który w 1957 roku zdarzył się w okolicy Mayak, gdzie poddawano utylizacji odpady radioaktywne. Skażeniu uległo wówczas kilka tysięcy kilometrów kwadratowych tworząc z okolicy niedostępną "strefę".
• Żona Stalkera pali papierosy z paczki oznaczonej literami AT - inicjały reżysera, Andrieja Tarkowskiego.
• Ukraińskie studio wydawnicze GSC czerpiąc z fabuły filmu stworzyło serię gier komputerowych pt. S.T.A.L.K.E.R.. Tyle, że akcja gier toczy się w obrębie "Zony" powstałej w wyniku awarii elektrowni atomowej w Czarnobylu.
• Pierwsza wersja filmu, już po ukończeniu zdjęć została nieszczęśliwie zniszczona w laboratorium, co zmusiło twórcę do nakręcenia go po raz drugi już z nowym operatorem zdjęć.
• Co najmniej 3 członków ekipy filmowej (w tym reżyser) zmarło po jakimś czasie, w wyniku zanieczyszczeń chemicznych występujących na miejscu kręcenia filmu w Estonii.

Źródło

• [[1]] filmweb