Ołeś Berdnyk

Ołeś Berdnyk
Data i miejsce urodzenia	27 listopada,1926 Wawiłow
Data i miejsce śmierci	18 marca 2003
Narodowość	Ukraina
Ważne dzieła	Zwiezdnyj korsar
Nagrody
Zwiezdnyj Most
Strona domowa

Ołeś Berdnyk. Ukraiński poeta, pisarz sf, malarz, filozof i działacz społeczny.

Urodził się 27 listopada (25 grudnia) 1926 r. w miejscowości Wawiłow.

W dzieciństwie zaznajomił się ze światem ukraińskich bajek, legend i fantastyki. Uwielbiał utwory Vernea, Bielajewa, Władki.

Pierwsze wiersze dla dzieci opublikował w gazecie dla pionierów "На зміну" w 1939 r.

Po wojnie, w 1947 r. rozpoczął studia aktorskie, potem pracował jako aktor. W tym samym roku rozpoczął współpracę z prasą ukraińską jako dziennikarz.

W 1949 r. został aresztowany i skazany na 10 lat więzienia "za kontrrewolucyjną propagandę". Kolejne 10 lat dostał za próbę ucieczki z obozu w 1953 r. Został zwolniony w 1955 r. - dwa lata po śmierci Stalina.

Lata spedzone w obozie wywarły niebagatelny wpływ na ksztatowanie się poglądów Berdnyka i jego spojrzenia na świat.

W roku 1957 ukazał się pierwszy zbiór fantastyki - "Поза часом і простором".

Pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku Berdnyk stał się jednym z wiodących i originalnych ukraińskich fantastów. Właśnie w tym czasie ukazały się jego najważniejsze utwory - powieści "Пути титанов" (1959), "Стріла часу" (1960), "Хто ти?" (1963), "Діти Безмежжя" (1963) i "Подвиг Вайвасваты" (1965). Cechą charakterystyczną tych utworów był epicko-poetyczny styl, w którym pobrzmiewały tradycje narodowego folkloru. Styl tych utworów można określić mianem "futurologicznego romantyzmu". Współzależność ciała i ducha, człowiek w rozwijającym się świecie, jego znaczenie we wszechświecie - to główne tematy interesujące pisarza. Człowiek w jego tworczości to stworzenie kosmiczne, żywy model wszechświata.

Od maja 1972 r. Berdnyk zaangażował się w działalność dysydencką. Był współzałożycielem piewszej na Ukrainie Grupy Helsińskiej.

Za działalność tę w 1973 r. został wykluczony ze związku pisarzy; jego nowe utwory nie mogły sie ukazywać, a już wydane były usuwane z bibliotek publicznych i niszczone.

6 marca 1979 r. został ponownie aresztowany i za "antysowiecką agitację i propagandę" skazany na pięć lat łagru i 6 lat zesłania.

Po upadku ZSRR Berdnyk zaangażował się ponownie w działalność społeczną. Wciąż tworzył, pracował z młodzieżą.

Utwory Berdnyka ukazały się w USA, Kanadzie, RFN i Polsce, były nadto tłumaczone na bułgarski, węgierski, kirgiski, rosyjski, słowacki, uzbecki, ujgurski, francuski, czeski i japoński.

Bibliografia

Kamerton Dażboga

• Zwiezdnyj Korsar / Zorianij korsar, inny tytuł: Kilca zmija, 1971 (powieść)
  • Mieżzwiozdnaja nian'ka / Miżzoriana nian'ka, 1961 (opowiadanie)
  • Strasznyj sud, 1965 (mikropowieść)
  • UR, 1971 (fragment)
  • Bunt Kosmokratoriw, 1968 (opowiadanie)
  • O żizni, o smierti, o liubwi..., 2009 (fragment)
• Kamierton Dażboga, inny tytuł: Zoriana wieda, 1996 (powieść)

Biesidi z Uczitieliem Siercia

• Piesn' Nadziemnaja: Mistierija Syna Czełowieczeskogo. Biesiedy s Uczitieliem Sierdca / Pisnia Nadziemna: Biesidi z Uczitieliem Siercia, 1985 (esej)
• Gołos mowczannia: Biesidi z Uczitieliem Siercia, 1989 (esej)

Powieści

• Puti titanow / Szliachi titaniw, 1959
• Striła czasu, 1960
• Chto ti?, 1963
• Diti Biezmieżża, 1964
• Podwig Wajwaswaty / Podwig Wajwaswati, 1965
• Czasza Amriti, 1968, Puchar Amrity
• Gipatija, 1972
• Łabirint Minotawra, 1972
• Wogniesmich, 1988
• Pit'ma wogniszcza nie rozpaliue..., inny tytuł: Wiczne Naczało, 1993
• Wiczne powierniennia, 2011

Mikropowieści

• Zakoncierwirowannaja płanieta / Zakonserwowana płanieta, 1957
• Liudina biez sierca (współautor: Jurij Biedzik), 1957
• Wnie wriemieni i prostranstwa / Poza czasom i prostorom, 1957
• Tania wstajot iz mraka, 1958
• Za czariwnoju kwitkoju, inny tytuł: Za wołszebnym cwietkom, 1958
• Prizrak idiot po ziemlie / Priwid idie po ziemli, 1959
• Radonat profesora Tienka, 1959
• Sierdce Wsieliennoj / Sierce Wsieswitu, 1961
• Katastrofa / Katastrofa, 1962
• Puteszestwije w antimir / Podoroż w antiswit, inny tytuł: Podoroż u "Antiswit", 1962
• Syny Swietowida / Sini Switowida, 1962
• Swit połumjanij, 1963
• Radosju pieriejdiem biezdny / Radistiu projdemo biezodni, inny tytuł: Radistiu pieriejdiemo biezodni, 1964
• Utrienniaja zaria / Zoria switanku, 1966
• Wognianij wiersznik, 1967
• Mati, 1967
• Rozbiwaju gromi, 1967
• Dikie polie, 1968
• Pokriwało Izidi, 1968
• Okocwiet / Okocwit, inny tytuł: Chto zważit'sia - wognianim narieczetsja, 1969
• Ostannij ispit, 1972
• Iliuzionist, 1975
• Apostoł Biezsmiertia, 1975
• Diwokoło, 1984
• Promietiej (inna wersja powieści "Gipatija"), 1984
• Kosmoandr, 1987
• Na wogni swiatomu spalimo rozłuku, inny tytuł: Żiwa woda, 1990

Opowiadania

• Pojedinok na asteroidie / Pojedinok na asteroidi, 1957
• Psichologiczeskij dwojnik / Psichologicznij dwijnik, 1957
• 10 chwilin u majbutn'omu, 1959
• Marsjanskije zajcy / Marsians'ki "zajci", 1960
• Posługa satani, 1961
• Wognianij wiersznik, 1963
• Zustriczi nad prirwoju, 1963
• Podich niezrimogo, 1963
• Kwanty ili mysl'?, 1964
• Podwig u prostori, 1964
• Wołodar Atłantisa, 1965
• Liubimaja iz buduszczego / Kochana z majbutn'ogo, 1965
• Ostannia bitwa, 1965
• Potoplieni roki, 1965
• Chor eliemientow / Chor eliemientiw, 1965
• Dwie biezdny / Dwi biezodni, 1967
• Kosmiczna kazka, 1970
• Sozwiezdije Zielienych Ryb / Suzirja Zielienich Rib, 1975
• Diwni Gricewi prigodi, inny tytuł: Diwowiżni prigodi Gric'ka, 1989

Bajki

• Kam z daliekoj zirki, 1964
• Iwa i wodianoj car' / Wierba ta wodianij car, 1991
• Wisznia - wiecznaja niewiesta / Wisznia - wiczna narieczena, 1991
• Skazka o romaszkie / Kazka pro romaszku, 1991
• Skazka o tiernowoj stienie / Kazka pro tiernowu stinu, 1991
• Kaktus i Purpurnaja Ptica / Kaktus ta Purpurowij Ptach, 1991
• Cwietok paporotnika / Kwitka paporoti, 1991
• Korien' jawora / Korin' jawora, 1991
• Liegienda o pal'mie / Liegienda pro pal'mu, 1991
• Liegienda o jeli / Liegienda pro jalinu, 1991
• Połyn' - bożje driewo / Polin - boże dieriewo, 1991
• Sierdce Mattioły / Sierce Matioli, 1991
• Skazanije o kalinie / Skazannia pro kalinu
• Kto takoj podsołnuch? / Chto takij soniasznik?, 1991
• Dikij kin', 1992

Scenariusze filmowe

• Grabitieli dusz, 1956
• Zirka w imli, 1962
• Eliksir, 1965
• Wsiemoguszczije durni / Wsiemogutni durni, inny tytuł: Kudi poditi wsiemogutnist'?, 1968
• Zapowit Bojana, 1984

Zbiory

• Poza czasom i prostorom, 1956
• Marsians'ki "zajci", 1960
• Sierce Wsieswitu, 1962
• Sierdce Wsieliennoj, 1963
• Sini Switowida, 1963
• Prizrak idiot po ziemlie, 1966
• Chto ti?, 1966
• Podwig Wajwaswati, 1967
• Rozbiwaju gromi, 1967
• Czasza Amriti, 1968
• Błakitnij kowal' (wiersze), 1975
• Zołoti worota, 1975
• Ukraina Siczi Wognianoj (eseje i listy), 1977
• Swiata Ukraina (eseje i listy), 1980
• Tiernowij winiec' Ukraini, 1985
• Wognianij wiersznik, 1989
• Każu wam (Swiaszczenni znaki), 1989
• Czasza Amriti, 1989
• Łabirint Minotawra, 1990
• Sierdce Matioły / Sierce Matioli, 1991
• Piesn' Nadziemnaja. Misterija Syna Czełowieczeskogo, 1996

Nagrody

• Zwiezdnyj Most 2002, Kamień Filozoficzny

Linki zewnętrzne

• Rosyjska biografia i bibliografia Berdnyka