Jodła

LEKSYKON FANTASTYKI

fiction

[−] Jodła (Bibliografia)

  Harry Potter

  Kroniki Jakuba Wędrowycza

Balsam Fir. Drawing, [w:] Britton N., Brown A., An illustrated flora of the northern United States, Canada and the British possessions, New York 1913.

JODŁA — w wierzeniach drzewo magiczne.

Nazwa

Jodła bierze swoje miano od indoeuropejskiego rdzenia - edh oznaczającego ostrość.

Charakterystyka

W mitologii greckiej w jodłę obraca się nimfa Elate, którą próbował zgwałcić bożek Pan. Ten ostatni splata z jodłowych gałęzi wieniec, który odtąd noszony przez niego na głowie, staje się jego atrybutem. Z jodły sporządzony był koń trojański oraz drewniana krowa skonstruowana przez Dedala dla Pazyfae. Z kolei dla Rzymian jodła była drzewem wróżebnym. Czytano przyszłość z szumu jej gałęzi.

Dla Słowian jodła była drzewem noworocznym. Na święto Godów jej gałązki, obwieszone szczególnie jabłkami i orzechami, umieszczano w domach. Miały sprowadzać obfitość, a także odpędzać złe. Taka gałązka nazywała się podłaźnicą i poprzedzała obcy, niemiecki zwyczaj stawiania choinki.

W szamańskich wierzeniach azjatyckich jodła pojawia się w funkcji drzewa życia, axis mundi, osi świata.

Folklor europejski, szczególnie niemiecki, zna motyw narodzin dzieci z drzewa. W Szwardzwaldzie akuszerki wyciągały je właśnie z jodły.

Literatura

• Na początku było drzewo, Warszawa 2011.
• Ziółkowska M.Szczodry wieczór, szczodry dzień. Obrzędy, zwyczaje, zabawy, Warszawa 1989.
• Marecki J., Boże Narodzenie w tradycji ludowej, [w:] Znak, symbol a ritual v tradiciach a prejavoch l’udovej zboznosti, Presov, 2013, s. 5-32.
• Frazer J. G., Złota gałąź, Kraków 2012.

(aut. Izabela Ozga)