Mojry
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
Nazwa
Miano Mojra oznacza część. Imiona trzech Mojr — Lachesis, Klotho oraz Atropos — oznaczają kolejno Przydzielającą, Przędącą oraz Nieodwracalną. Wszystkie niekiedy zwane były Prządkami, czyli Klothes.
Rodowód
Mojry były córkami Nyks, czyli Nocy. Według późniejszej tradycji ich ojcem był Zeus a matką Temida.
Miejsce
Mojry zamieszkiwały w pałacu kołu Olimpu.
Wygląd i atrybuty
Mojry były dojrzałymi kobietami odzianymi w białe szaty. Spośród nich trzech Atropis wydawała się najbardziej niepozorna. Tam, gdzie występują trzy Mojry, każda z nich dzierży atrybut dla siebie właściwy. I tak Lachesis trzyma w dłoni miarkę bądź wagę, Klotho wrzeciono, a Atropos nożyce.
Charakterystyka
Ilość Mojr waha się od jednej do trzech. Mojra była rozumiana jako uosobienie pojedynczego losu. W myśl tej zasady każdy człowiek miał swoją mojrę. Następnie można mówić o Mojrze uosabiająca los ogólnie. W późniejszej tradycji Mojry są dwie, jak u Homera i w Delfach bądź trzy jak w Teogonii Hezjoda. Delfickie Mojry są związane kolejno jedna z życiem człowieka, a druga z jego śmiercią. Dwie Mojry biorą czynny udział w wojnie bogów z olbrzymami, posługując się w walce tłuczkami moździerzowymi. Wreszcie są trzy Mojry, których imiona wymienia Hezjod w Teogonii. To właśnie Lachesis, Klotho oraz Atropos. Pierwsza z wymienionych zadzierzga nić ludzkiego żywota, druga ją rozwija, trzecia natomiast przecina. Od wyroku Mojr nie było odwołania. Podlegali mu wszyscy ludzie oraz bogowie. Potrójną liczbę Mojr wiąże się niekiedy z trzema fazami księżyca.
W mitologii greckiej Mojry upija bóg Apollo, który pragnie ocalić od śmierci Admeta. Pijane Mojry zgadzają się zwrócić mu życie w zamian za inne życie. Mojry pojawiają się przy narodzinach Meleagra, przepowiadając dziecku los. Zgodnie ze słowami Mojr miał żyć dopóty, dopóki będzie płonąć szczapa w ognisku.
Literatura
- Graves R., Mity greckie, Kraków 2009.
- Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1997.
- Kempiński A. M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
- Schmidt J., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Katowice 2006.
- Stankiewicz L., Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008.
- Kerényi, K., Mitologia greków, Warszawa 2002.
- Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997.
- Pietrzykowski M., Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1983.
(aut. Izabela Ozga)
