Mechaniczna pomarańcza (film)

Mechaniczna pomarańcza (1971) Stanley Kubrick A Clockwork Orange
Scenariusz:	Stanley Kubrick
Muzyka:	Wendy Carlos
Zdjęcia:	John Alcott
Występują:	Malcolm McDowell
	Warren Clarke
	James Marcus
	Michael Bates
	Patrick Magee
	Adrienne Corri
Produkcja:	Wielka Brytania
Typ	film
Gatunek	science fiction, dramat
Czas	137 min.

Mechaniczna pomarańcza (oryg. A Clockwork Orange) to brytyjski dramat science fiction z 1971 roku, ekranizacja powieści Anthony’ego Burgessa o tym samym tytule. Autorem scenariusza, reżyserem i producentem obrazu był Stanley Kubrick. Jako Alex DeLarge wystąpił Malcolm McDowell. Ścieżka dźwiękowa filmu zawiera m.in. zaaranżowane na syntezator Mooga kompozycje Wendy Carlos, a także elektroniczne przekształconą muzykę poważną. Szczególną rolę w filmie pełni IX symfonia Beethovena.

Fabuła

Akcja filmu rozgrywa się w nieokreślonym czasie w Wielkiej Brytanii. Obraz opowiada historię Alexa DeLarge, młodego, inteligentnego człowieka z dobrze ułożonej rodziny, miłośnika muzyki poważnej (przede wszystkim Beethovena), a zarazem przestępcy, gwałciciela i zbrodniarza, który kieruje małą grupą młodych przestępców.

Podczas jednego z napadów wspólnicy Alexa zdradzają go i zostaje on zatrzymany przez policję. Oskarżony o morderstwo zostaje skazany na karę 14 lat więzienia. Po dwóch latach zgadza się wziąć udział w eksperymentalnym programie resocjalizacyjnym realizowanym według tzw. techniki Ludovica. Ów eksperyment ma za zadanie obrzydzić mu przemoc. Udaje się, a Alex podczas dokonywania czynów przestępczych odczuwa mdłości i bóle głowy, nie jest w stanie się nawet bronić. Próbuje popełnić samobójstwo, ale zostaje odratowany dzięki staraniom rządu, który wcześniej wspierał przeprowadzony nań eksperyment. Jego przypadek zostaje wykorzystany w rozgrywkach politycznych.

Nagrody i nominacje

• Oscary 1972
  • Najlepszy film Stanley Kubrick (nominacja)
  • Najlepszy reżyser Stanley Kubrick (nominacja)
  • Najlepszy scenariusz adaptowany Stanley Kubrick (nominacja)
  • Najlepszy montaż Bill Butler (nominacja)
• Złote Globy 1972
  • Najlepszy dramat (nominacja)
  • Najlepszy aktor w dramacie Malcolm McDowell (nominacja)
  • Najlepszy reżyser Stanley Kubrick (nominacja)
• BAFTA 1973
  • Najlepszy reżyser Stanley Kubrick (nominacja)
  • Najlepsze zdjęcia John Alcott (nominacja)
  • Najlepsza scenografia John Barry (nominacja)
  • Najlepszy montaż Bill Butler (nominacja)
  • Najlepsza ścieżka dźwiękowa Bill Rowe, Brian Blamey, John Jordan (nominacja)
  • Najlepszy film (nominacja)
  • Najlepszy scenariusz Stanley Kubrick (nominacja)
• Amerykańska Gildia Reżyserów Filmowych 1972
  • Najlepsze osiągnięcie reżyserskie w filmie fabularnym Stanley Kubrick (nominacja)
• Hugo 1972
  • Najlepsza prezentacja dramatyczna Anthony Burgess, Stanley Kubrick na podstawie powieści Anthony'ego Burgessa "Mechaniczna pomarańcza"
• Satelity 2011
  • Najlepsze wydanie DVD klasyków kina za wydanie z okazji czterdziestolecia filmu (nominacja)
• Saturny 2012
  • Najlepsze wydanie kolekcji na DVD niezbędna kolekcja filmów Stanleya Kubricka
• Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych 1972
  • Najlepszy film
  • Najlepszy reżyser Stanley Kubrick

Ciekawostki

• By sfilmować samobójczą próbę Alexa z jego własnej perspektywy, zrzucano kamerę z budynku w specjalnie skonstruowanym plastikowym opakowaniu. Dopiero za szóstym razem spadła obiektywem w dół. Obiektyw upadku nie przetrwał, ale kamera - tak.
• Podczas sceny gwałtu, Alex śpiewa "Singing in the Rain", ponieważ była to jedyna piosenka, której tekst znał od początku do końca.
• Kubrick dobrowolnie wycofał film z Wlk. Brytanii po tym, jak został skrytykowany za zbyt brutalny. Urażony reżyser stwierdził, że "Mechaniczna Pomarańcza" będzie w tym kraju wyświetlana najwyżej po jego śmierci. Tak też się stało.
• Anthony Burgess nienawidził filmu Kubricka. Szczególnie, że nie dostał za niego żadnych pieniędzy.
• Większość "pomyłek" filmowych (talerze zmieniające miejsce, kapelusze, które w jednym ujęciu są, a w następnym znikają, itp.) w "Mechanicznej Pomarańczy" jest celowa. Kubrick chciał, aby widzowie byli nieco zdezorientowani.
• Plakat do tego filmu zajął 1 miejsce w rankingu najlepszych plakatów wszech czasów przeprowadzonym przez sieć kin Odeon (2004).
• Nagie manekiny w początkowych scenach filmu zostały zaprojektowane przez rzeźbiarkę Liz Jones, która wcześniej stworzyła Gwiezdne Dziecko w "Odysei Kosmicznej 2001".
• Zakaz wyświetlania filmu w Wielkiej Brytanii za życia Kubricka był wyjątkowo surowo egzekwowany. Kiedy londyński Scala Film Club dokonał bezprawnej projekcji obrazu, wytwórnia Warner Bros. nieomal nie zrujnowała finansowo kina w drodze procesowej.

Źródło

• [[1]] wikipedia
• [[2]] filmweb