Danu

LEKSYKON FANTASTYKI

fiction

[−] Danu (Bibliografia)

  Fionavarski gobelin (cykl)

DANU – znana także jak Dana, Ana, Anu, a wśród Walijczyków jako Dôn, bogini matka w mitologii celtyckiej.

Imię

Irlandzkie miana bogini – Danu i Dana, Anu i Ana łączą się ze staroirlandzkim słowem anai, oznaczającym bogactwo.

Charakterystyka

Danu jako bogini matka była związana z ziemią, a co za tym idzie z urodzajem i żyznością, ale także ze śmiercią, co łączyło ją z krainą zmarłych, zniszczeniem oraz nędzą. Danu związana była także z wodą, od jej imienia wzięła początek nazwa niejednej rzeki, w tym Dunaju. Była także Danu matką boskiego plemienia Tuatha Dé Danann. Legendy związane z Tuatha Dé Danann przypisują jej trzech synów – Briana, Iuchaira i Iucharbaira. W związku z tym z nią związana była zarówno jedna jak i druga nazwa plemienia Tuatha Dé Danann. W tej ostatniej formie oznacza właśnie Plemię Bogini Danu a w Fir tri nDea, co tłumaczy się jako Ludzie Trzech Bogów, wskazuje na synów bogini. Walijska matka bogów, Dôn, uważana za odpowiednik Dany, dała z kolei, w tamtejszych mitach, początek rodzinie magów.

Od imienia bogini nazwane zostało w Irlandii, leżące koło Killarney w Munsterze, wzgórze – Dá Chich Annan, co oznacza Dwie Piersi Anu i jest związane także z ukształtowaniem terenu. Angielska nazwa brzmi po prostu The Paps, czyli Piersi.

Powiązania

W legendach Danu przetrwała jako Czarna Annis. Jej siedziba miała się znajdować na tzw. Wzgórzu Danu w okolicach Lecister. Czarna Annis słynęła z ludożerstwa. Z kolei chrześcijaństwo przejęło elementy kultu Danu pod postacią św. Anny.

Literatura

• Gąssowski J., Mitologia Celtów, Warszawa 1987.
• Gierek B., Religie Celtów, Kraków 2013.
• Ó hÓgáin D., The Lore of Ireland. An Encyclopaedia of Myth, Legend and Romance, Woodbridge 2006.
• Kałużna-Ross J., Mitologie świata. Celtowie, Kraków 2007.
• Matthews J., i Matthews C., Mitologia Wysp Brytyjskich, 1997.
• Botheroyd S., i Botheroyd P.F., Słownik mitologii celtyckiej, 1998.
• Monaghan P., The Encyclopedia Of Celtic Mythology And Folklore, New York 2004.
• Kempiński A.M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.

(aut. Izabela Ozga)