Badb
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
BADB – obok Morrigan, Machy i Nemain w mitologii celtyckiej bogini wojny, pojawiała się w triadzie, mogła symbolizować Morrigan, Machę bądź Nemain albo występować jako osobna postać, niekiedy pełniła rolę Praczki u brodu, jej pełne imię brzmiało Badb Catha, jej odpowiednik na kontynencie stanowi , utożsamiana z Badb, bogini Cathubodva.
Imię
Imię Badb Catha wskazuje z jednej strony na kruka (badb) a z drugiej na wojnę (catha). Jest więc Badb bądź po prostu Krukiem bądź Krukiem Pól Bitewnych. W Galii nosiła imię Cathubodva.
Wygląd
Choć zdarzało jej się przybierać postać młodej, pięknej dziewczyny, zazwyczaj pojawiała się jako odrażająca, stara wiedźma. Opisywana jest jako czerwonousta o ostrych rysach twarzy. Pod postacią kruka pojawiała się najczęściej na polu bitwy. Nazywana była czerwoną i porywczą Badb.
Charakterystyka
Pojawieniu się Badb na polu bitwy towarzyszył okropny, przerażający krzyk. Ona sama lubowała się w śmierci. Usiane trupami po bitwie nazywano Ogrodem Badb a głowy poległych wojowników miały być jej żniwem. Przyjemność sprawiać jej też miał płacz kobiet po poległych w boju mężach. Jako Praczka u brodu pojawiała się przed bitwą piorąc zakrwawione ubranie wojownika, a kiedy ów ją ujrzał zwiastowało to jego rychłą śmierć. Niekiedy nie było to ubranie, lecz głowy wojowników i inne szczątki ich ciała. W bitwie stawała zawsze po konkretnej stronie, sprzyjając walczącym.
Badb w przekazach mitycznych
Badb, wraz z Morrigan oraz Machą walczyła po stronie Tuatha Dé Danann w dwóch bitwach pod Mag Tuired, spuszczając na wrogów za pomocą czarów za pierwszym razem ognisty deszcz za drugim dodatkowo także grad. Po zwycięstwie, występując jako symbol Morrigan, przepowiadziała jednak upadek Tuatha Dé Danann.
Badb pojawiała się kilka razy Cúchlainnowi i była symbolem Morrigan. Badb zagrzewała herosa do walki, ale po tym jak odrzucił względy Morrigan, która ukazała mu się pod postacią pięknej dziewczyny, Badb opowiedziała się przeciwko niemu. Ukazała mu się również przed bitwą w roli Praczki u brodu. W czasie bitwy, występując w roli jednej z szukających zemsty za ojca córek Catalina, przybrała postać kruka, ale kiedy jej działanie nie odniosło skutku zamieniła się w jedną z dwórek i pod tą postacią próbowała podstępem sprowadzić śmierć na herosa. Kiedy Cúchlainn umierał, na własny rozkaz przywiązany do pala, Badb zasiadła na jego ramieniu pod postacią wrony, symbolizując śmierć bohatera.
Literatura
- Gąssowski J., Mitologia Celtów, Warszawa 1987, vol. 8.
- Gierek B., Celtyckie boginie wojny, „Studia Religiologica”, 2003, t.MCCLXVI, nr 36.
- Gierek B., Religie Celtów, Kraków 2013.
- Kempiński A.M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
- Matthews J., i Matthews C., Mitologia Wysp Brytyjskich, 1997.
- Botheroyd S., i Botheroyd P.F., Słownik mitologii celtyckiej, 1998.
- Monaghan P., The Encyclopedia Of Celtic Mythology And Folklore, New York 2004.
- HÓgáin D.Ó., The Lore of Ireland. An Encyclopaedia of Myth, Legend and Romance, Woodbridge 2006.
- Kałużna-Ross J., Mitologie świata. Celtowie, Kraków 2007.
(aut. Izabela Ozga)
