Łowca androidów

Łowca androidów (1982) Ridley Scott Blade runner
Scenariusz:	Hampton Fancher, David Webb Peoples, Roland Kibbee
Muzyka:	Vangelis
Zdjęcia:	Jordan Cronenweth
Występują:	Harrison Ford
	Rutger Hauer
	Sean Young
	Daryl Hannah
	Edward James Olmos
Produkcja:	USA
Typ	Film
Gatunek	science fiction
Czas	117 min.

Łowca androidów (ang. Blade Runner) – amerykański film z 1982 roku w reżyserii Ridleya Scotta, na motywach powieści Philipa K. Dicka Czy androidy śnią o elektrycznych owcach? Uznawany jest za klasyczny przykład kina science-fiction oraz nurtu neo-noir.

Film ukazuje futurystyczną wizję Los Angeles roku 2019, w świecie gdzie genetycznie wytworzone istoty – replikanci – idealnie podobni do ludzi w swojej powierzchowności – są używani do niebezpiecznych zadań w pozaziemskich koloniach. W wyniku buntu replikantów w jednej z takich kolonii, ich przebywanie na Ziemi zostaje uznane za nielegalne. Specjalne jednostki policji, zwane "łowcami androidów" (ang. "blade runners") mają za zadanie łapać i "odsyłać na emeryturę" (ang. "retire" używane jako eufemizm) nieposłuszne jednostki. Fabuła filmu skupia się na grupie replikantów ukrywających się w Los Angeles oraz tropiącym ich podejrzliwym łowcy, Ricku Deckardzie (Harrison Ford).

Film nie został kasowym sukcesem, a także silnie podzielił krytyków – wytykano mu źle realizowane tempo filmu, a także zbyt mroczną konwencję. Niektórzy krytycy docenili jednak wielowarstwową budowę fabuły i wydźwięk filmu. Status kultowego dzieła zawdzięcza rozwojowi epoki kina domowego oraz popularności wśród oddanej grupy fanów. Obecnie swoją popularność zawdzięcza między innymi trafnemu sportretowaniu wizji przyszłości, razem z ukazaniem takich problemów jak globalizacja, przeludnienie, problemy klimatyczne czy inżynieria genetyczna.

Ridley Scott nazwał go swoim "najpełniejszym i najbardziej osobistym filmem". Film uzyskał nominację do Nagrody Oscara w 1982 roku za scenografię i efekty wizualne. W 2007 roku Amerykański Instytut Filmowy umieścił film na 97. miejscu w rankingu "100 najlepszych filmów wszech czasów". Podczas burzliwego procesu produkcji producent ingerował w montaż filmu, co doprowadziło do wypuszczenia dwóch nowych, zgodniejszych z wizją reżysera wersji – Wersji Reżyserskiej (Director's Cut) z 1992 oraz "Final Cut" na pięciopłytowej oraz dwupłytowej edycji DVD z 2007 roku, która zadebiutowała także w kinach zbierając na nowo entuzjastyczne recenzje, także wśród krytyków, którzy nieprzychylnie odnieśli się do pierwszej wersji filmu.

Fabuła

Początkowe napisy filmu informują widza, że postępy w rozwoju inżynierii genetycznej pozwoliły naukowcom na stworzenie skomplikowanych tworów na wzór ludzi, nazywanych "replikantami". W wyniku buntu w pozaziemskiej kolonii ich obecność na Ziemi jest uznawana za nielegalną.

W Los Angeles, w roku 2019, Deckard (Harrison Ford) jest skierowany do nowej sprawy, gdy jego kolega po fachu, łowca androidów Holden, zostaje ciężko raniony przez, ukrywającego się w mieście, replikanta Leona. Szef Deckarda, Bryant, informuje go, że ma za zadanie pozbyć się czterech replikantów obecnie znajdujących się prawdopodobnie w mieście. Niechętny Deckard zostaje zmuszony do przyjęcia zadania. Cztery androidy to Roy Batty (Rutger Hauer), Leon Kowalski (Brion James), Zhora (Joanna Cassidy), Pris (Daryl Hannah). Bryant wyjaśnia, że replikanci znajdują się u kresu swojego życia. Tyrell Co. zainstalowało bowiem w ich organizmach zabezpieczenie, które po 4 latach pracy wyłącza funkcje "życiowe" u androidów serii Nexus 6.

Razem z przydzielonym mu partnerem, Gaffem, Deckard udaje się do siedziby Tyrell Corporation, zajmującej się produkcją replikantów, gdzie spotyka Rachael (Sean Young), asystentkę genialnego naukowca Tyrella (Joe Turkel), która okazuje się być replikantem posiadającym pamięć. Sama Rachael nie jest świadoma, że jej wspomnienia są sztuczne i pochodzą od siostrzenicy Tyrella, który wydaje się być usatysfakcjonowany nieodróżnialnością kopii.

W tym samym czasie Roy i Leon poszukując swojego stwórcy trafiają na Chewa, projektanta replikanckich oczu, który przed śmiercią wyjawia im, że aby dotrzeć do Tyrella muszą znaleźć J.F. Sebastiana, inżyniera genetycznego tworzącego replikantów. Pris, jedna z czwórki replikantów, odnajduje mieszkanie Sebastiana – Bradbury Building – i zostaje zaproszona do środka przez niespodziewającego się niczego twórcę "genetycznych zabawek", jak sam siebie określa.

Do mieszkania Deckarda przychodzi Rachael, która chce poznać prawdę o swojej tożsamości. Gdy Deckard ujawnia, że jej pamięć jest spreparowana, Rachael ucieka. Deckard badając zdjęcia i ślady znalezione w mieszkaniu wynajętym przez Leona, trafia na łuskę węża- ten trop doprowadza go do Zhory, pracującej w klubie dla striptizerek. Po przesłuchaniu handlarza wężami odnajduje klub, w którym tańczy Zhora. Gdy replikantka ucieka, Deckard rozpoczyna pościg, który kończy się jej "odesłaniem na emeryturę", (jak łowcy androidów nazywają zabójstwo). Bryant, który pojawia się na miejscu, każe Deckardowi zlikwidować także Rachael, która zniknęła z siedziby Tyrella. W chwilę później Deckard trafia na Leona, obserwującego scenę śmierci Zhory. Leon atakuje Deckarda, ktorego od śmierci w nierównej walce ratuje Rachael, zabijajaca Leona strzałem z broni należącej do łowcy androidów. Między Deckardem i Rachael zaczyna tworzyć się więź.

Tymczasem do mieszkania Sebastiana przybywa także Roy. Razem z Pris zmuszają wynalazcę do "wydania" Tyrella. Roy i Sebastian udają się do apartamentu genialnego naukowca, gdzie "dziecko" zabija swojego "ojca", który nie potrafi ocalić go od śmierci ani wytłumaczyć sensu jego cierpienia. Roy zabija także Sebastiana, po czym powraca do Bradbury Building, gdzie Deckard "odesłał już na emeryturę" Pris. Roy jest wściekły i zdesperowany po śmierci ukochanej. Zanim przestanie funkcjonować, chce się zemścić i rozpoczyna pościg za łowcą. Dramatyczna scena ucieczki Deckarda przed Royem, kończy się na dachu budynku. Gdy Deckard wisi na wystającej z muru belce; w momencie w którym ma spaść, w przypływie ludzkich emocji Roy ratuje mu życie. Replikant jest świadomy tego, iż jego czteroletni okres funkcjonowania dobiegł końca. Odchodzi po wypowiedzeniu zdania: "Wszystkie moje wspomnienia zostaną zagubione, niczym łzy pośród deszczu. Pora umrzeć." Na miejsce przybywa Gaff, partner Deckarda, który przypomina mu o Rachael, dając mu do zrozumienia, że wie o ich miłości. Deckard biegiem udaje się do własnego mieszkania, gdzie z ulgą odnajduje replikantkę pogrążoną we śnie. Gdy opuszczają mieszkanie, aby uciec, Deckard natyka się na origami zrobione przez Gaffa i zostawione u progu drzwi.

Wersja reżyserska

Powstały dwie wersje filmu: pierwotna zmontowana pod wpływem nacisku producentów, druga – z otwartym zakończeniem, pozbawiona komentarza z offu, pozwalająca widzowi samodzielnie wysuwać wnioski oraz wzbogacona o scenę, która mocno zmienia znaczenie filmu oraz odbiór głównej postaci. Druga wersja funkcjonuje pod nazwą wersji reżyserskiej, jednak Ridley Scott od 2000 r. wypowiadał się, że prawdziwa wersja reżyserska dopiero powstanie, ponieważ robiąc poprzednią nie mógł zrealizować w pełni własnej wizji. Od początku nowego milenium trwało odtwarzanie pierwotnego materiału, powtórne składanie a także konflikt o prawa do poszczególnych materiałów związanych z filmem, co przesunęło premierę ostatecznej wersji reżyserskiej do 2007.

Gra komputerowa

Na bazie filmu powstała też gra przygodowa na PC (dzieło Westwood Studios, odpowiedzialnych m.in. za słynną serię strategii Command & Conquer), w której kierujemy poczynaniami innego łowcy androidów. Nie pojawia się w niej sam Deckard, ale obecni są Tyrell, Rachael oraz wiele miejsc znanych z filmu. Co ciekawe, gra – podobnie jak film w wersji reżyserskiej – ma otwarte zakończenie, a właściwie: wiele możliwych zakończeń, uzależnionych od poczynań samego gracza.

Muzyka do filmu

Muzyka do filmu Blade Runner skomponowana przez Vangelisa została wydana dopiero w 1994 roku. W roku 2007 ukazało się 3-płytowe wydanie. Pierwsza płyta zawiera oryginalną ścieżkę z 1994 roku, druga wiele dodatkowych utworów nigdy wcześniej nie wydanych oficjalnie. Trzecia płyta stworzona przez Vangelisa i inspirowana filmem zawiera utwór "Spotkanie z Matką", w którym Roman Polański recytuje fragment wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.

Źródło

• [1] wikipedia