Narcyz (roślina)
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
Rodowód i nazwa
Zgodnie z greckim mitem nazwę narcyzowi dał zakochany we własnym odbiciu Narcyz. Kwiat ów wyrósł na miejscu jego śmierci.
Charakterystyka
Narcyz w grecko-rzymskim kręgu kulturowym wiązał się z jednej strony ze śmiercią, z drugiej z odrodzeniem. Wierzenie to wynikało prawdopodobnie z faktu, że jest to roślina cebulkowa, która zimą i jesienią kryje się w ziemi, a następnie kwitnie na wiosnę. W mitologii greckiej przypisywany Hadesowi i Persefonie, ale także erynion. Analogicznie W Rzymie jest to kwiat przypisywany bogu umarłych, Plutonowi, a także furiom, rzymskim odpowiedniczkom greckich erynii, które zdobiły sobie nimi głowy. Wieńce z narcyzów miały także zdobić skronie Parek.
O narcyzie i Persefonie mówi mit. Zgodnie z nim narcyza wydać miała sama Gaja, ziemia, zgodnie z wolą Zeusa. Kwiat ów skusił Korę swym wyglądem i oszałamiającym zapachem, a gdy go zerwała ziemia rozwarła się i pojawił się Hades, bóg zmarłych na swoim rydwanie, który porwał ją do swojej siedziby i wziął za małżonkę. Odtąd właśnie zasiadająca na hadesowym tronie Kora już pod imieniem Persefony nosi wieniec z tych kwiatów na głowie.
Narcyzowe kwiaty pojawiają się w rzymskich i greckich obrzędach pogrzebowych. Grecy sadzili je na grobach jako symbol bliskości snu i śmierci, ich mitologicznego pokrewieństwa. W Grecji wierzono również, że zapach narcyzów może mieć oszołamiające działanie sprowadzające omamy.
W średniowieczu ze względu na podobieństwo z lilią narcyz był przypisywany Najświętszej Marii Pannie.
W Azji narcyz, to symbol szczęścia. U Arabów, to symbol człowieka o prostolinijnych charakterze. Symbolizm ten wynika z wyglądu narcyza, a konkretniej jego prostej łodygi.
Obecnie narcyz wiązany jest z próżnością. Mówi się o kimś, że jest narcystyczny.
Literatura
- Graves R., Mity greckie, Kraków 2009.
- Kubiak Z., Mitologia grecka, Warszawa 1997.
- Schmidt J., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Katowice 2006.
- Stankiewicz L., Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław. 2008.
- Immacolata M. M. ,Mity i magia ziół, Kraków 2006.
- Leksykon symboli, Warszawa 1991.
- Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 2006.
(aut. Izabela Ozga)
