Cerber

LEKSYKON FANTASTYKI

fiction

[−] Cerber (Bibliografia)

  Harry Potter

CERBER — w mitologii greckiej i rzymskiej demoniczny pies, strażnik zaświatów.

Nazwa

Po grecku kérberos. W języku łacińskim cerberus.

Rodowód

Potwór zrodzony ze związku Tyfona i Echidny. Do jego rodzeństwa zaliczały się więc także inne monstra, takie jak Sfinks, Hydra oraz Chimera.

Według Hekatajosa z Miletu mit o Cerberze wziął się od jadowitej żmii, żyjącej na przylądku Tajnaron.

Miejsce

Cerber stał u wejścia do Hadesu, znajdującego się po drugiej stronie Styksu, rzeki umarłych.

Wygląd

Cerber był wielogłowym psem, zamiast grzywy z jego grzbietu wyrastały węże, podobnie wężowy był jego ogon. Liczba głów Cerbera bywała różna w zależności od wersji. Początkowo, według Teogonii Hezjoda, miał ich pięćdziesiąt, niekiedy sto, i wreszcie, w klasycznej i najpopularniejszej wersji, trzy. Ślina cieknąca z paszczy tego monstrum była jadowita. Upadłszy na ziemię dała początek truciźnie zwanej tojadem. Cerber, jako istota demoniczna nie przepadł za światłem słonecznym.

Charakterystyka

Ceber był strażnikiem zaświatów. Pożerał zarówne dusze umarłych, które próbowały uciekać jak i ciała żywych, intruzów, których drugi zawiodły do Hadesu. Uprowadzenie Cerbera z Hadesu było dwunastym zadaniem Heraklesa. Miał go wyprowadzić z Hadesu, w zależności od wersji, w okolicach miasta Trojzeny, Hermiony albo góry Lafystios. To wtedy Ceber odwracał łeb od słońca a z jego śliny powstał tojad. Po tym jak Herakles przyprowadził psa przed oblicze Eurysteusa, ów przerażony kazał go sprowadzić z powrotem do zaświatów.

Ochrona

Herakles, zgodnie z obietnicą złożoną Hadesowi, obezwładnił Cerbera gołymi rękami, Orfeusz uśpił go muzyką, a Sybilla odwróciła jego uwagę podrzuconymi słodyczami. Ponadto Herakles, według jednej z wersji, obezwładnionego Cerbera zakuł w diamentowe kajdany i poprowadził przed oblicze Eurysteusa, który zlecił mu dwunaste zadanie.

Literatura

• Cooper J. C., Zwierzęta symboliczne i mityczne, Poznań 1998.
• Heinz M., Stwory mityczne i demony. Fantastyczny świat istot mieszanych, Warszawa 1977.
• Pietrzykowski M., Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1983.
• Schmidt J., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Katowice 2006.
• Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997.
• Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1997.
• Graves R., Mity greckie.
• Stankiewicz L., Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej.
• Kempiński A. M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.

(aut. Izabela Ozga)