Nemesis (pojęcie)
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
NEMESIS — w mitologii greckiej bogini zemsty, znana także jako Nemezis.
Rodowód
Była córką bogini nocy, Nyks. Według jednej z wersji mitu, to z jej związku z Zeusem przyszli na świat Dioskurowie oraz Helena. Inna przypisuje to potomstwo bezpośrednio Ledzie. Nemesis utożsamiano niekiedy z Eryniami oraz boginią Adrasteją.
Wygląd
Nemesis miała mieć skrzydła. Przedstawiano ją często z palcem na ustach, w geście wskazującym zachowanie milczenia. Posiadała zdolność zmiany postaci z ludzkiej w zwierzęcą. Jej atrybutem był gryf, także koło fortuny, a w ręku trzymać miała bicz.
Charakterystyka
Nemesis mściła się na tych, którzy naruszyli odwieczny porządek, wprowadzony przez bogów. Dokładniej strzegła ładu świata, którego gwarantem była zasada umiarkowania.
Nemesis uciekała przed Zeusem, który chciał ją posiąść. By umknąć ojcu bogów przemieniała się kolejno w różne zwierzęta. Wreszcie przybrała postać gęsi, ale wtedy Zeus posiadał sam przemieniwszy się w łabędzia. Nemesis zniosła jajo, które to jajo znaleźli pasterze i oddali pod opiekę Ledzie. Wykluli się z niego Helena oraz Dioskurowie.
Kult
Początkowo bogini czczona była w Attyce a potem stopniowo na terenie całej Grecji. To właśnie w Attyce, w Ramnus, niedaleko Maratonu, znajdowała się najważniejsza świątynia bogini. Stał tam także jej posąg, wykuty przez Fidiasza.
Literatura
- Pietrzykowski M., Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1983.
- Graves R., Mity greckie, Kraków 2009.
- Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997.
- Schmidt J., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Katowice 2006.
- Kempiński A. M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
- Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1997.
- Stankiewicz L., Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008.
(aut. Izabela Ozga)
