Wojciech Kajder

Wojciech Kajder
Data i miejsce urodzenia	18 czerwca,1930 Wadowice
Data i miejsce śmierci	13 listopada 1967 Kraków
Narodowość	Polska
Ważne dzieła	Śmierć jest światłem

Wojciech Kajder (ur. 18 czerwca 1930 w Wadowicach, zm. 13 listopada 1967 w Krakowie) – polski pisarz, reporter, publicysta, dziennikarz. Pracował w "Echu Krakowa" w latach 1950-1967.

W latach 1949-1951 studiował filologię polską na Wydziale Humanistycznym UJ. Pracował jako dziennikarz w redakcji "Echa Krakowa" (1950-1967), był reporterem i publicystą. Laureat miesięcznika „Twórczość" za opowiadanie Czas płynie w Brzegach (LSW, W. 1956). Obok Władysława Terleckiego, Krystyny Kleczkowskiej, Stanisława Stanucha, Macieja Patkowskiego, Aleksandra Minkowskiego i Andrzeja Brychta należał do bardziej aktywnych przedstawicieli "pokolenia »Współczesności«". W 1963 jego powieść Czas wyboru otrzymała wyróżnienie Wydawnictwa Ministerstwa Obrony Narodowej. Sześć lat później w edycjach pośmiertnych ukazały się jeszcze dwie powieści: Znowu będziemy młodzi (1969) oraz Nokaut (1969). Zmarł 13 listopada 1967 w Krakowie. Debiutem powieściowym Wojciecha Kajdera była książka Śmierć jest światłem (WŁ, Ł. 1959), wyróżniona na konkursie literackim tegoż wydawnictwa. Akcja utworu rozgrywa się w 1964 w pierwszych dniach III wojny światowej. Międzynarodowy korpus zwiadowczy w sile trzech czołgów, należących do zmilitaryzowanych armii NATO, traci łączność z dowództwem i nie znając aktualnych losów wojny zatrzymuje się w małym austriackim miasteczku Endesdorf. W atmosferze nieukrywanych nienawiści, wzajemnej wrogości i podejrzeń dochodzi do stopniowej eskalacji napięcia. Powieść kończy się apokaliptycznym wybuchem jądrowym: załoga czołgu „Glory" ginie w blasku oślepiającego światła. Streszczenie utworu tylko pobieżnie oddaje jego sens i przesłanie. Jest to w istocie książka alegoryczna, akcja powieści rozgrywa się w umownych wymiarach czasu i przestrzeni. Nie uczestniczymy w teatrze działań wojennych. Dalekie tło wydarzeń zostaje przed nami zakryte, niepokoi swą nieokreślonością. Endesdorf, „miasteczko na końcu świata", to laboratorium ludzkich namiętności wyzwolonych w obliczu zagrożenia. Właściwym tematem książki są zatem przeżycia osób znajdujących się o krok od śmierci i odmiennie na nią reagujących. Umieszczając akcję w małym górskim miasteczku przesyconym biologicznymi wartościami życia, ukazuje Kajder, w krótkim spięciu sytuacyjnym, konflikt pomiędzy najeźdźcami a broniącymi wolności osadnikami. Przesłanie jest nader przejrzyste. To, co może ocalić człowieka zmierzającego ku zagładzie, to nie tyle szacunek dla życia, ile lęk przed jego utratą. Powieść Wojciecha Kajdera, obok książek Stanisława Stanucha i Krystyny Kleczkowskiej, została uznana za najciekawszy debiut prozatorski końca lat pięćdziesiątych.

Twórczość fantastyczna

• Śmierć jest światłem (1959), powieść

Inna twórczość

• Czas płynie w Brzegach (1956), opowiadanie
• Czas wyboru (1963), powieść
• Znowu będziemy młodzi (1969), powieść
• Nokaut (1969), powieść