Kraken

Z encyklopediafantastyki.pl
(Przekierowano z Kategoria:Kraken)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
LEKSYKON FANTASTYKI
fiction
Pierre Denys de Montfort, Gigantyczna Ośmiornica, 1801
KRAKEN - mityczne potwory morskie z mitologii nordyckiej, zrodzone w zimnych morzach północy, skąd przywędrowały do europejskich legend i opowieści snutych przez żeglarzy.

Ze Skandynawii krakeny wywodzą nie tylko swój rodowód, ale i nazwę. Kraken jest liczbą mnogą od norweskiego słowa krake i w takim znaczeniu używa go Francesco Negri, w roku 1700, pięćdziesiąt dwa lata przed wydaniem Historii Norwegii – pierwszego opisu krakenów, który zawdzięczamy czasom nowożytnym.

Krakeny według Skandynawów z wyglądu przypominały gigantyczną ośmiornicę, a dokładniej miały sobie liczyć półtorej mili długości, z czego same macki dorównywały średniej wielkości statkom. To także z mitologii nordyckiej bierze się przekonanie o wyspach, które w rzeczywistości okazywały się krakenami. Krakeny miały powodować wiry morskie i były postrachem morskich zwierząt, które uciekały przed nimi na powierzchnię. Już u Skandynawów krakeny zatapiały statki, oplatając je swoimi mackami.

Liczne opowieści żeglarskie z osiemnastego i dziewiętnastego wieku wzbogacały te mitologiczne historie o opisy morskich walk z krakenami. Krakeny miały tu zatapiać statki znaną już metodą i osiągać równie niebotyczne rozmiary. Te ostatnie szacowano na co najmniej trzydzieści pięć stóp długości. Opowieści i legendy tamtego czasu uwzględniają oczywiście miejsce występowania tych bestii. Można je było spotkać na Oceanie Spokojnym, Atlantyckim, a także na oceanie Indyjskim.

Autorami opowieści o krakenach byli między innymi kapitan Reynolds, kapitan Jean-Magnus Dens, czy Frank Bullen. Z kolei jeden z nowszych raportów datuje się na 1969 rok i zawdzięczamy go Dennisowi Braunowi i jego towarzyszom.

Obecnie przypuszcza się, że wierzenia legendarne i mityczne mają swoje źródło w znanym nauce stworzeniu – kałamarnicy olbrzymiej. Za pierwszy tego rodzaju dowód można uznać znalezione w 1853 szczątki kałamarnicy, opisane w cztery lata później przez duńskiego przyrodnika Japetusa Steenstrupa. Z racji swoich rozmiarów, dochodzących do osiemnastu metrów, kałamarnica olbrzymia zasłużyła sobie na miano drugiego co do wielkości mięczaka na ziemi. Kałamarnice z wyglądu przypominają ośmiornice. Obie te cechy mogły dać początek takiemu a nie innemu wyobrażeniu krakenów.

Literatura

  1. G.M. Eberhart, Mysterious Creatures. A Guide to Cryptozoology, Santa Barbara 2002.
  2. J.L. Borges, Zoologia fantastyczna, Warszawa 1983.
  3. A. Szrejter, Mitologia germańska, Warszawa 1997.
  4. Encyclopedia Mythica, dostępne[on-line] http://www.pantheon.org/.

(aut. Izabela Ozga)

Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony