Jacht Paradise
| Jacht Paradise | |
| |
| Język oryginału | polski |
| Forma | Sztuka |
| I wydanie polskie | 1951 |
| Wydawca | Czytelnik |
Jacht „Paradise”. Sztuka w czterech aktach – sztuka Stanisława Lema i Romana Hussarskiego. Wydana po raz pierwszy w 1951 roku przez wydawnictwo Czytelnik. Fragmenty utworu ukazały się w czasopiśmie Fantastyka (nr 12 z 1984 roku).
Jest to utwór współczesny – satyra polityczna na amerykański imperializm, napisana w stylu socrealistycznym.
Prapemiera sztuki odbyła się 17 kwietnia 1951 r. w Państwowym Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu. Wyreżyserował ją Witold Koweszko.
Treścią utworu są perypetie związane z podróżą morską jachtu „Paradise" należącego do amerykańskiego przemysłowca Morrisa. Na pokładzie jachtu znajdują się również: profesor fizyki, ekspert rządowy i przewodniczący sekcji pokojowego zastosowania energii jądrowej, oraz generał zainteresowany militarnymi aspektami środków masowego rażenia. Fabułę sztuki (obok wątków obyczajowych i romansowych) wypełniają dyskusje toczące się pomiędzy generałem i profesorem oraz omówienia nowych środków zagłady, nad którymi pracują uczeni amerykańscy. Jedną z takich rozmów podsłuchują członkowie załogi, oni też preparują fikcyjne wiadomości na temat nieoczekiwanego wybuchu III wojny światowej i przejmują kontrolę na jachtem, doprowadzając do panicznej ucieczki militarystów. Jacht Paradise nie posiada większych ambicji literackich, ale trzeba docenić jego wartość dokumentalną, świadczącą o klimacie epoki lat czterdziestych, zimnowojennych nastrojach, strachu przed grożącym niebezpieczeństwem. Trudno się zatem zgodzić ze Stanisławem Lemem, który dość jednoznacznie skazuje swoją sztukę na zapomnienie. Na przykładzie wspomnianej historii obserwujemy narodziny wielu motywów literackich akcentowanych w późniejszej twórczości Lema (np. problem odpowiedzialności uczonego, jego zaangażowania ideologicznego, powracający w Głosie Pana.
