Fomorianie

Z encyklopediafantastyki.pl
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
LEKSYKON FANTASTYKI
fiction

FOMORIANIE – w mitologii celtyckiej plemię zamieszkujące Irlandię, opisane w powstałej na przełomie XI i XII wieku Księdze Najazdów na Irlandię (Lebor Gabála Érenn).

Imię i rodowód

Błędna etymologia wiązała nazwę Fomorian z irlandzkim słowem muir oznaczającym morze i pomylonym ze słowem mór wskazującym na zjawę, stąd utożsamia się ich także z morskimi piratami a w efekcie ze zjawami żyjącymi pod powierzchnią wód. Podczas kiedy mór, każe rzeczywiście łączyć je ze zjawami, ale zamieszkującymi pod ziemią. Ze względu na ich siedziby na północy łączy się ich także ze skandynawskimi Wikingami.

Wygląd

W przeważającej większości były szpetne. Ich wygląd opisywany jest jako groteskowy. W jednym z opisów mają mieć jedną stopę oraz jedną dłoń. Późniejszy folklor widział w Fomorianach olbrzymów.

Miejsce

Fomorianie mieli znajdować się w Irlandii od zawsze. Ich siedzibą były wyspy położone na północnym-zachodzie.

Charakterystyka

Domeną Fomorian, jako istot związanych z ziemią, było rolnictwo, którą to umiejętność Bres, jako pół fomorianin, przekazał Tuatha Dé Danann. Z tym ostatnim plemieniem Fomorianie wiązali się. Owocem takiego związku był Lugh, syn Ethne, córki wodza Fomorian i Ciana, z Tuatha Dé Danann. Pół fomorianem był także wspomniany Bres, podczas konfliktu między oboma plemionami, przez jakiś czas walczący po stronie Tuatha Dé Danann a nawet zastępujący przez jakiś czas na tronie króla Nuadę, później przeszedł na stronę Fomorian.

Walki Fomorian

Fomorianie walczyli kolejno z plemieniem Partholóna, Nemeda a wreszcie z Tuatha Dé Danann a więc z drugą i trzecią oraz piątą falą mitycznych najeźdźców na Irlandię. Z plemieniem Partholóna stoczyli magiczny pojedynek na jednej nodze, jedną ręką i o jednym oku w którym, z racji na jego charakter, nie było ofiar. Jako król Fomorian został przy tej okazji wymieniony Cichol. W jakiś czas po tym jak najeźdcze plemię to zostało wybite przez szalejącą zarazę Fomorianie musieli stawić czoła ludziom Nemeda. Miało to miejsce w trzech bitwach. Mimo odniesionego zwycięstwa, po śmierci Nemeda Fomorianie zmusili jego ludzi do płacenia żołdu. Ci zbuntowali się i polegli w bitwie. Część ludzi z plemienia Nemeda zginęła na skutek zarazy. Nielicznym udało się ujść z życiem i opuścić Irlandię. Z kolejnym plemieniem, Fir Bolgów, jakie pojawiło się na irlandzkich ziemiach, mieli Fomorianie żyć w spokoju. Tak też sytuacja miała się między nimi i kolejnymi przybyszami, Tuatha Dé Danann aż do czasu wielkiej bitwy pod Mag Tuired. Tam ponieśli ostateczną klęskę.

Fomorianie w fantastyce

Pojawiają się grze Dungeons & Dragons.

Literatura

  • Gierek B., Religie Celtów, Kraków 2013.
  • HÓgáin D.Ó., The Lore of Ireland. An Encyclopaedia of Myth, Legend and Romance, Woodbridge 2006.
  • Botheroyd S., i Botheroyd P.F., Słownik mitologii celtyckiej, 1998.
  • Kałużna-Ross J., Mitologie świata. Celtowie, Kraków 2007.
  • Monaghan P., The Encyclopedia Of Celtic Mythology And Folklore, New York 2004.
  • Matthews J., i Matthews C., Mitologia Wysp Brytyjskich, 1997.
  • Kempiński A.M., Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.

(aut. Izabela Ozga)

Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia
Pomoc
Szablony