Filozofia przypadku

Filozofia przypadku Stanisław Lem
Język oryginału	polski
Forma	Nonfiction
I wydanie polskie	1968
Wydawca	Wydawnictwo Literackie
Autor okładki	Barbara Konarzewska
Oprawa	twarda

Filozofia przypadku. Literatura w świetle empirii – obszerny esej autorstwa Stanisława Lema poświęcony teorii literatury i jej wpływu na współczesną kulturę. Wydany po raz pierwszy przez Wydawnictwo Literackie w 1968 roku.

Sprawy literatury są tu ujęte przez Lema z punktu widzenia nauk ścisłych: cybernetyki, matematyki, logiki, teorii prawdopodobieństwa, teorii gier, biologii i fizyki. Punktem centralnym pracy jest teoria dzieła literackiego. Autor poddał krytyce istniejące szkoły literaturoznawstwa i podał zarys nowej teorii. Najważniejszą kategorią całościowej koncepcji - przewijającą się przez całe dzieło - jest przypadek i jego przemożny wpływ na wszelkiego rodzaju ewolucje oraz kulturę.

Praca była w kolejnych wydaniach zmieniana. W wydaniu trzecim z 1988 roku Lem zrezygnował z osobnego rozdziału poświęconego strukturalizmowi, dodał natomiast rozdział krytycznoliteracki poświęcony m.in. własnej powieści Wizja lokalna oraz Imieniu róży autorstwa Umberto Eco.

Spis rozdziałów (wydanie z 1968)

• I. Wstęp
• II. Sformułowanie programu
• III. Przedpole
• IV. Kreacja dzieła
• V. Semantyka i pragmatyka
• VI. Informacjonistyka i logika
• VII. Cybernetyka stosowana
• VIII. Los społeczny, czyli znaczenie dzieła
• IX. Nowoczesność, czyli przypadek
• X. Modele dzieła
• XI. Strukturalizm i ewolucjonizm
• XII. Wycieczka w semiologię
• XIII. Wprowadzenie w metakrytykę. Teoria kultury
• XIV. Szczypta praktyki
• XV. Zakończenie

Książkę o tytule "Filozofia przypadku" wydał w 2011 roku znany polski kosmolog i filozof, Michał Heller. Jej podtytuł brzmi: "Kosmiczna fuga z preludium i codą".

Lp.	rok wydania	okładka	informacja	przekład
1	1968		Wydawca: Wydawnictwo Literackie oprawa twarda Projekt okładki: Barbara Konarzewska
2	1975		Wydawca: Wydawnictwo Literackie 2 tomy, oprawa twarda Seria: Dzieła Wybrane Stanisława Lema Projekt okładki: Barbara Konarzewska
3	1988		Wydawca: Wydawnictwo Literackie 2 tomy, oprawa twarda Seria: Nowa Seria Dzieł Projekt okładki: Władysław Targosz
4	1997		Wydawca: Interart 2 tomy, oprawa twarda Seria: Stanisław Lem Dzieła Projekt okładki: Roman Kirilenko ISBN 83-7060-460-9
5	2002		Wydawca: Wydawnictwo Literackie oprawa twarda Seria: Stanisław Lem Dzieła Zebrane Projekt okładki: Tomasz Lec ISBN 83-08-03228-1
6	2010		Wydawca: Agora oprawa twarda, posłowie Lema Seria: Biblioteka Gazety Wyborczej Projekt okładki: Krystian Rosiński ISBN 978-83-7552-579-3

wydanie 1975 tom 2

wydanie 1997 tom 2