Anubis (pojęcie)
| LEKSYKON FANTASTYKI | |
| fiction | |
Nazwa
Anubis jest grecką nazwą egipskiego boga. Jego rodzime imię brzmiało Anup. Zwano go również Tym, który jest na górze.
Rodowód
Różny rodowód przypisują Anubisowi mity. Według jednej z wersji miał być synem Re, według innej Ozyrysa oraz Neftdy. Jeszcze inna widzi w nim owoc związku Neftydy z Setem.
Anubis pojawia się także w egipskim opowiadaniu o dwóch braciach, które, zgodnie z tytułem, przypisuje mu brata, Batę.
Wygląd
Przedstawiany w postaci czarnego, dzikiego psa albo człowieka ze zwierzęcą, psią głową. Jego wizerunek miał funkcję ochronną i wywodził się od dzikich psów, które rozkopywały groby.
Charakterystyka
Anubis chronił zmarłego nie tylko przed zagrożeniem ze strony dzikich, padlinożernych zwierząt, ale również w zaświatach, przed różnego rodzaju demonami, czyhającymi na ludzkie dusze. Był także jego przewodnikiem. Ściśle związany z mitami ozyriackimi, jako ten, który przywrócił do życia boga Ozyrysa, dokonując balsamowania zwłok, stał się patronem mumifikacji. Jego maskę nakładał główny kapłan podczas ceremonii mumifikacji w ten sposób symbolicznie przyjmując na siebie rolę boga. Ponadto ten sam krąg mitów wiązał Anubisa z zaświatami, gdzie stał się jednym z bogów uczestniczących w sądzie nad umarłym. Anubis był tym, który dokonuje ważenia serca zmarłego, na jednej szali kładąc jego serce, a na drugiej pióro maat, symbolizujące zasadę maat, czyli symbol sprawiedliwości.
Kult
Anubisa szczególnie czczono w XVII nomie, zwłaszcza w stolicy, która po grecku nosiła nazwę 'Kynopolis, czyli Miasta Psów.
Literatura
- Rachet G., Słownik cywilizacji egipskiej, Katowice 1994.
- Mitologie świata. Starożytni Egipcjanie, Kraków 2007.
- Bator W., Religia starożytnego Egiptu, Kraków 2012.
- Cerny J., Religia starożytnych Egipcjan, Warszawa 1974.
- Hart G., Mity egipskie, Warszawa 1999.
- Lipińska J.; Marciniak M., Mitologia starożytnego Egiptu, Warszawa 1980.
- Niwiński A., Bóstwa, kulty i rytuały starożytnego Egiptu, Warszawa 1993.
(aut. Izabela Ozga)
