Anatolij Dnieprow
| Anatolij Dnieprow | |
| |
| Data i miejsce urodzenia | 18 listopada,1919 Dniepropietrowsk |
| Data i miejsce śmierci | 5 października 1975 |
| Narodowość | Rosja |
Spis treści |
Anatolij Dnieprow. Prawdziwe nazwisko - Anatolij Mickiewicz.
Rosyjski pisarz sf, dziennikarz, jeden z głównych i najbardziej oryginalnych autorów „trzeciej fali” radzieckiej fantastyki naukowej lat sześćdziesiątych XX wieku.
Z wykształcenia fizyk. W czasie II wojny światowej działał w radzieckim wywiadzie, służył jako specjalista od szyfrów w sztabie Rommla w Północnej Afryce, potem działał we Włoszech. Podczas konferencji poczdamskiej był tłumaczem marszałka Żukowa. Po demobilizacji podjął działalność naukową, pracował w Akademii Nauk ZSRR, w jednym z wojskowych instytutów badawczych.
Taka biografia nie mogła nie wywrzeć wpływu na twórczość Dnieprowa, w której wszechobecna była tematyka antywojenna oraz kwestia odpowiedzialności naukowca za swoje odkrycia. W centrum swych utworów Dnieprow umieszczał zawsze jakiś niesamowity wynalazek.
Pierwsze opowiadanie opublikował dość późno, bo dopiero w roku 1958 („Korabliekruszenije”). Wkrótce potem światło dzienne ujrzała mikropowieść „Suema” - jeden z pierwszych utworów w radzieckiej fantastyce o rozumnych robotach. To właśnie Dnieprow w swoich tekstach przedstawił szerokiemu kręgowi czytelników całe spektrum socjalnych i technicznych problemów związanych z zastosowaniem cybernetyki i inteligentnej elektroniki. W opowiadaniu „Kraby idut po ostrowu” zastosował prawidła ewolucji darwinowskiej do automatów komórkowych von Neumanna. W 1960 r. utwory te weszły w skład pierwszej książki Dnieprowa – zbioru mikropowieści i opowiadań „Urawnienije Makswella”, dzięki któremu zaliczony został do czołowych postaci radzieckiej sf.
Na początku lat sześćdziesiątych Dnieprow odszedł od nauki i podjął pracę w redakcji miesięcznika „Tiechnika-mołodieży”, gdzie kierował działem literatury sf. W tym czasie zaczął też interesować się biologią molekularną i problemem manipulacji psychobiologicznymi funkcjami człowieka. Tematyce tej poświęcona została mikropowieść „Glinianyj bog” (1963), w której opisano skutki zamiany atomu węgla w podstawie chemicznej struktury żywych organizmów na krzem. Oto na tajnym poligonie na Saharze powstaje nowa rasa superżołnierzy – krzemowoorganicznych cyborgów. Podobną tematyką zajął się Dnieprow w opowiadaniach „Piatoje sostojanije” (1961), w którym uczeni próbują zbudować żywą komórkę, „Ferma „Stanliu”” (1964) i „Tragiedija na ulice Paradiz” (1961), gdzie bodaj po raz pierwszy w radzieckiej fantastyce zostały opisane klony.
Kontynuacja tej tematyki doprowadza Dnieprowa do kolejnego problemu – możliwości ukierunkowanej ingerencji w sferę emocji i świadomości. Opowiadania „Banka biez nakliejki” (1964), „Gołowa naprokat” (1965), „Czełowiek dlia archiwa” (1967) i „Proroki” (1970) zajmują się neutronową teorią myślenia, chemiczną naturą pamięci i elektronowej naturze impulsu nerwowego. Z kolei w opowiadaniu „Formuła biessmiertija” (1962) pojawia się pełen zapis ludzkiej osobowości (dla przesłania i odtworzenia jej na innej planecie), hodowla dzieci w sztucznej aparaturze, zmiana „programu rozwoju” człowieka, zapisanego w DNA, dla zwalczenia starości i śmierci.
Dnieprow pisał również pamflety („Mir, w kotorom ja iscziez”, 1961) i opowiadania humorystyczne („Koniec „Ryżej chrizantiemy””, 1963, „Interwju s riegulirowszczikom ulicznogo dwiżenija”, 1964).
Pod koniec swojego życia Dnieprow pracował w Instytucie Ekonomiki i Stosunków Międzynarodowych, mieszkał w Moskwie, interesowały go problemy czasu, co znalazło odzwierciedlenie m.in. w opowiadaniach „Tam, gdie konczajetsia rieka” (1966) i „Smiesznoj baobab” (1970).
Dnieprow zmarł w 1975 r.
Bibliografia
Udział w projektach międzyautorskich
- Posliesłowije k Uellsu, Uzupełnienia do Wellsa Claps 18
- Czełowiek-niewidimka, 1963 (mikroopowiadanie), Niewidzialny człowiek
- Maszina wriemieni, 1963 (mikroopowiadanie), Wehikuł czasu
- Borba mirow, 1963 (mikroopowiadanie), Wojna światów
- Pierwyje liudi na łunie, 1963 (mikroopowiadanie), Pierwsi ludzie na Księżycu
Mikropowieści
- Suema, 1958, Suema Biały stożek Ałaidu, Formuła nieśmiertelności, Dziwna planeta
- Urawnienije Makswella, 1960, Równania Maxwella Ostatni z Atlantydy, Formuła nieśmiertelności lub Równanie Maxwella Skromny geniusz
- Połosatyj Bob, 1961
- Piatoje sostojanie, 1961, Piąty stan materii Młody Technik 01 (162) 1962, Młody Technik 02 (163) 1962, Metoda doktora Quina
- Dwie minuty odinoczestwa, 1962
- Glinianyj bog, 1963
- Tuskarora, 1963
- Gołuboje zariewo, 1965
- Czełowiek dlia archiwa, 1967
- Formuła biessmiertija, 1972
Opowiadania
- Korabliekruszenie, 1958
- Kraby idut po ostrowu, 1958 - Dywersja krabów lub Kraby na wyspie Dookoła Świata 282 1959 - Dookoła Świata 283 1959, Literatura Radziecka 05/1968, Klasyka rosyjskiej SF tom 3
- Diwersant s "Jupitiera", 1959
- Maszina "ES", modiel N 1, 1959, Maszyna "ED" model nr 1 Biały stożek Ałaidu, Formuła nieśmiertelności
- Na nizkoj czastotie, 1959
- Eliektronnyj mołot, 1960, Elektronowy młot Młody Technik 05 (142) 1960
- Igra, 1961
- Mir, w kotorom ja isczez, 1961 - Świat, z którego odszedłem Przegląd Techniczny 10 1979
- Purpurnaja mumija, 1961
- Tragiedija na ulice Paradiz, 1961
- Faktor wriemieni, 1961
- Eksperimienty profiessora Leonozowa, 1961
- Impuls "D", 1962
- Kokda zadajut woprosy, 1962, Pytania Zagadka liliowej planety
- Licom k stienie, 1962, Twarzą do ściany Galaktyka I
- Łunnaja sonata, inny tytuł: "Liudwig", 1962
- Podwig, 1962
- Formuła biessmiertija, 1962, Formuła nieśmiertelności Ostatni z Atlantydy, Formuła nieśmiertelności, Skromny geniusz
- Koniec "Ryżiej chrizantiemy", 1963
- Perpetuum mobile, 1963
- Priamoje dokazatielstwo, 1963
- Razgowor s czużoj tien'ju, 1963, Rozmowa z cieniem lub Rozmowa z cudzym cieniem Kwazar 01 (09) 1982, Kraj Rad (?) 1988, Młodość 02 (02) 1985,
- Banka biez nakliejki, 1964
- Interw'ju s riegulirowszczikom ulicznogo dwiżenija, 1964, Rozmowa z milicjantem W pogoni za wężem morskim
- Sliedy na parkietie, 1964
- Słuczajnyj wystrieł, 1964
- Ferma "Stanliu", 1964
- Wdol osi "EF", inny tytuł: Wdol osi "F", 1965
- Gołowa naprokat, 1965
- Nowoje naprawlienije, 1965
- Lietiaszczije skwoz' mgnowien'je. Gława 4, 1966
- Napadienie s togo swieta, 1966
- Posliednij rasskaz o robotach, 1966
- Tam, gdie konczajetsia rieka, 1966
- Proroki, 1970
- Smiesznoj baobab, 1970
- Kłop na tranzistorach, 1982
- 200% swobody, 1992
- Biełaja worona, 1992
- Po burzy Młody Technik 11 (220) 1966
- Otchłań Kroki w nieznane tom 1
(dwa ostatnie opowiadania opublikowane zostały bez podania tytułów oryginalnych; porównanie treści tłumaczeń z treścią dostępnych opowiadań Anatolija Dnieprowa w oryginale nie pozwoliły na ich identyfikację)
Zbiory opowiadań
- Urawnienija Makswella, 1960
- Mir, w kotorom ja iscziez, 1962
- Formuła biessmiertija, 1963
- Purpurnaja mumija, 1965
- Proroki, 1971
- Formuła biessmiertija, 1972
